Co roku przed sezonem wakacyjnym wzrasta nasze zainteresowanie szeroko pojętą turystyką. Letni urlop pragniemy bowiem wykorzystać jak najlepiej – nie tylko wypocząć, ale i poznać nowe ciekawe miejsca. Obecna sytuacja pandemiczna z pewnością zatrzyma wielu z nas w kraju. Jest to świetna okazja do odwiedzenia interesujących, urokliwych zakątków, których w Polsce nie brakuje, a o których istnieniu mogliśmy zapomnieć lub nawet nie wiedzieć.

Stworzenie listy miejscowości i obiektów wartych odwiedzenia zawsze jest wynikiem subiektywnych preferencji, my jednak posłużymy się pewnym kluczem – wskażemy miejsca ważne ze względów historyczno-patriotyczych, zwrócimy uwagę na perełki geograficzne, polecimy miejsca słynące ze szczególnych walorów kulturalnych, obszary dla spragnionych atrakcji jak i zakątki dla szukających spokoju.

Zapraszamy na rekonesans miejsc w Polsce, które warto zobaczyć.

Z historią w tle

Dla wielu z nas czasy nauki szkolnej stanowią już mgliste wspomnienie i nie zawsze jesteśmy w stanie płynnie odpowiadać na pytania własnych pociech czy wnuków przy okazji odrabiania przez nie zadania domowego z historii. Okres wakacji może być więc okazją do odwiedzenia miast szczególnie ważnych dla naszego kraju. Warszawa, Kraków, Gniezno czy Biskupin – miejsca, w których wszystko, co polskie się zaczęło i trwa do dziś.

O ile dwa pierwsze są dosyć dobrze znane i nie trzeba ich reklamować, Biskupin i Gniezno znamy mniej.

Biskupin uznawany jest za pomnik historii Polski. Jest to osiedle obronne ze zrekonstruowanymi: odcinkami wałów obronnych, domostwami, ulicami, falochronem oraz bramą wjazdową. Osada została odkryta w 1933 roku przez miejscowego nauczyciela Walentego Szwajcera, który powiadomił o znalezisku profesora Józefa Kostrzewskiego z Poznania. Biskupin nazywany jest polskimi Pompejami.

Gniezno to miasto świętego Wojciecha, według wielu źródeł – pierwsza stolica Polski. Jego nazwa ma związek z gniazdem, co należy łączyć z legendą o powstaniu państwa polskiego. Największym zabytkiem miasta jest Katedra Gnieźnieńska ze słynnymi drzwiami prezentującymi życiorys świętego Wojciecha, i Wzgórze Lecha.

Jeśli sięgnąć w jeszcze odleglejsze czasy, warto udać się do Masywu Ślęży – najwyższej części Podgórza Sudeckiego (718 m. n.p.m.). Tysiące lat temu miejsce to stanowiło centrum kultu solarnego plemion całego Śląska. Na szczycie góry znajdują się kamienne kręgi, a poniżej brama i ogrodzenie z murem oporowym. Warty odwiedzenia jest także – wpisany na listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Punkt wypadowy na Masyw Ślęży to miejscowość Sobótka.

Szydłów znajdujący się w odległości 40 kilometrów na południowy wschód od Kielc to miejscowość, której amatorzy najdawniejszych zabytków architektury nie powinni przeoczyć. Ma doskonale zachowany średniowieczny układ urbanistyczny oraz wapienne mury obronne z XIV wieku, które liczyły wówczas 1080 metrów i dochodziły do 180 centymetrów grubości!

Wielkie miasta

Jest kilka polskich miast, których nie można nie znać, takich, o których słyszał chyba każdy. Nazywane są perłami architektoniczno-urbanistycznymi.  Naszą listę otwiera Kazimierz Dolny, który trudno porównać z jakimkolwiek innym miejscem w Polsce. Architektura została tutaj niezwykle harmonijnie wkomponowana w pejzaż. Centrum znajduje się w urokliwej dolinie, wokół której wznoszą się na kilkadziesiąt metrów zalesione wzgórza z głębokimi lessowymi wąwozami. Miasteczko ma swój niepowtarzalny kameralny nastrój, tworzony przez starą zabudowę i artystyczny klimat.

Toruń to miasto, w którym wszystkie budowle wzniesione z czerwonej cegły momentalnie odsyłają nas do czasów średniowiecza i zakonu krzyżackiego, który dbał o gospodarczy rozwój swoich włości. Do czasów najazdów szwedzkich w XVII wieku Toruń równał się pod względem bogactwa i wielkości z Gdańskiem. Toruńskie Stare Miasto wpisano na Listę światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO.

Wspomniany Gdańsk to centrum kulturalne, naukowe i gospodarcze oraz węzeł komunikacyjny północnej Polski, stolica województwa pomorskiego, a także ośrodek gospodarki morskiej z dużym portem handlowym. Jest to miasto o ponadtysiącletniej historii, którego tożsamość na przestrzeni wieków kształtowała się pod wpływem różnych kultur. Symboliczne miejsce wybuchu II wojny światowej (Westerplatte) oraz upadku komunizmu w Europie (postać Lecha Wałęsy, Solidarność, Stocznia Gdańska). Miejsce pełne zabytków, handlu, życia – nie sposób się tu nudzić!

Nie ze względu na wielkość, lecz ze względu na pełnienie roli żeglarskiej stolicy Polski (o który to tytuł rywalizuje z Mikołajkami) zachęcamy do odwiedzenia Giżycka w województwie warmińsko-mazurskim. Leży między jeziorami Kisajno i Niegocin, przyciąga turystów podczas giżyckiego tygodnia żeglarskiego i wielkiego otwarcia sezonu na Kanale Łuczańskim. W mieście znajduje się najnowocześniejszy i największy port pasażerski Ekomarina, atrakcją jest także most obrotowy i twierdza Boyen.

Sandomierz usytuowany na siedmiu wzgórzach nad Wisłą to renesansowe miasto z jednym z najpiękniejszych rynków w naszym kraju. Wokół czternastowiecznego ratusza z attyką znajduje się 30 zabytkowych kamienic. Najciekawszy widok na Stare Miasto roztacza się w punktu widokowego w Bramie Opatowskiej. Collegium Gostonamium to najstarsza w Polsce szkoła średnia, którą mamy okazję zwiedzić w tym mieście. Wielką atrakcją jest przebiegająca pod starą częścią Sandomierza trasa turystyczna. Czy jeszcze kogoś trzeba zachęcać?

Nikiszowiec jest dziś dzielnicą Katowic, a powstał jako kolonia robotnicza w latach 1908-1918. Zaprojektowany według pomysłu J. i E. Zillmanów w całości z czerwonej cegły, z której wykonano nawet część nawierzchni ulic. Nikiszowiec stanowi zwarty, zamknięty układ, w którym przenosimy się w inny świat i mamy okazję poczuć ducha śląskości.

Grudziądz jest kujawsko-pomorskim miastem, które zaskakuje turystę. Nie wiadomo, czego się tam spodziewać. Największą osobliwością tego miejsca jest zwarty rząd 26 spichlerzy nad Wisłą o wysokości współczesnych wieżowców! Starówka to rynek z barokowymi kamieniczkami. Na zamkowym wzgórzu zobaczymy resztki murów krzyżackiej warowni.